De les van Odysseus en Jason

Op de ontmoetingsdag 2009 hield Laurens een bijzondere lezing. Hij haalde kort het mythologische verhaal van de Sirenen aan. Bij dat punt uit zijn lezing wil ik in dit artikel wat uitgebreider stilstaan. Wat kunnen wij van Odysseus en Jason leren?

Odysseus

Odysseus is na de Trojaanse oorlog op terugreis naar Ithaca, naar huis. Tijdens de oorlog had hij met veel problemen en zorgen te kampen gehad, ook de thuisreis was vol van gevaren en verschrikkingen. Hij moest het eiland waar de Sirenen verbleven passeren en dat was een haast onmogelijke opdracht.

De Sirenen zijn van uitzonderlijke uiterlijke schoonheid en zij zingen prachtige verleidelijke liederen om onwetende zeelui te verleiden dichter bij hun eiland te komen, waar hun boot op de verborgen rotsen loopt en zinkt, waarna de Sirenen in een mum van tijd hun lichamen verslinden. Odysseus weet hiervan en hij heeft de oren van zijn zeelui dicht gestopt met was. Hij heeft ze op het hart gedrukt niet rechts of links te kijken, maar aan een stuk door te blijven roeien totdat het eiland weer uit het zicht zal zijn verdwenen. Maar Odysseus zelf heeft een ander plan. Hij laat zich aan de mast vastbinden, maar met open oren, want hij wil het lied van de Sirenen horen, hij wil blijven luisteren zolang hij er maar iets van kan opvangen. Het gezang is meer dan hij met zijn, anders toch zo sterke, wil kan weerstaan. Hij wordt bovenmate verzocht door hun verleidelijke beloften van onmiddellijke bevrediging. Een van de Sirenen neemt zelfs het uiterlijk van zijn vrouw Penelope aan in een poging hem te laten geloven dat hij al thuis is aangekomen. De touwen blijken gelukkig sterk genoeg te zijn en Odysseus weerstaat de lokroep van de Sirenen.

Hoewel zijn hart en zijn ziel ja zeiden, werd zijn lichaam tegengehouden door de touwen. Zijn ‘nee’ was niet het resultaat van zijn afkeer van de verleiding, maar het gevolg van het feit dat hij was vastgeketend.

Jason

Jason doet het anders. Hij moet ook met de Sirenen afrekenen, hij wordt met dezelfde verleidingen geconfronteerd, dezelfde wilszwakte, dezelfde problemen. Hij weet daarvan. Jason heeft een andere manier gevonden om de Sirenen te weerstaan. Hij huurt Orpheus in om met hem mee te gaan op de reis. (Orpheus was in de oude wereld alom bekend om zijn muzikale gaven.) Als het zover is dat de boot de Sirenen moet passeren, stopt Jason de oren van zijn mannen niet dicht, hij laat zichzelf ook niet aan de mast vastbinden om zo elk wellustig verlangen dat door de Sirenen in zijn gedachten wordt opgeroepen te weerstaan. Hij geeft simpelweg aan Orpheus de opdracht een stukje muziek te maken. De sirenen maken geen enkele kans. zij zijn niet minder aantrekkelijk geworden, hun gezang is niet minder zoet, maar de gedachten van hun potentiële slachtoffers zijn op iets anders gericht. Het zoetere, uitzonderlijke geluid van de muziek van Orpheus heeft hun oren en harten in zijn greep. Jason en zijn mannen zeggen geen nee omdat ze fysiek in bedwang gehouden worden, maar omdat zij iets veel zoeters, iets veel nobelers proeven. Hun lichaam, ziel en hart zeggen allemaal nee tegen de sirenen en ja tegen Orpheus.

Wat leert dit ons?

Christelijke levenswandel is niet Odysseus, het is Jason. Ik geloof dat er niets is wat meer je hart breekt en je ziel doodt, dan je hele leven datgene verzaken waar je hart en ziel het meeste naar verlangen. Dat is wat Odysseus deed.

Ik kan mij niets voorstellen wat meer vervulling geeft dan je leven lang de wensen van je hart volgen. Dat is wat Jason deed.

Zowel Odysseus als Jason ontweken de verleidingen van de Sirenen. Odysseus kon niet anders omdat hij zichzelf vastgeketend had. Alleen op die manier kon hij de verlangens die hem overspoelden weerstaan. Hij haatte echter elk moment dat hij aan de mast gekluisterd was en verlangde te proeven wat hij zichzelf ontzegde.

Zo voelen ook veel christenen zich die worstelen met homoseksualiteit.

Jason kon de verleiding weerstaan omdat hij vervuld was van iets anders. Hij vond een manier om over de Sirenen te triomferen. Hij was gefascineerd door iets veel mooiers, dat veel meer zijn aandacht waard was en waardoor de Sirenen hun aantrekkingskracht verloren. Dat is christelijke levenswandel in het algemeen, zo overwinnen wij in de strijd met homoseksuele gevoelens.

Waar staan wij?

Veel te vaak zijn wij als Odysseus. We houden ons aan een door mensen, maar Christus onwaardige “christelijke levenswandel” van regeltjes of van wat niet mag, terwijl we snakken naar een voorproefje van wat we ons ontzeggen.

Soms zijn we Jason. We worden dan weggetrokken van zondige verlangens door de schoonheid van onze Heer. Wij zijn gemaakt om Hem te aanbidden, wij zullen de eeuwigheid doorbrengen met Hem te aanbidden. Alleen in Christus kunnen wij vrij zijn en de zonden overwinnen.1

1 Voor de inhoud van dit artikel is gebruik gemaakt van informatie op de website: : http://edsfalliblethoughts.blogspot.com/2005/11/odysseus-vs-jason.html

Enkele citaten uit het boek “Jutten” van Reinier Sonneveld waarmee Laurens ons tijdens zijn lezing aan het denken zette:

‘Gods schoonheid is de clou van ‘heiliging’. Heiliging is eenvoudigweg mooier worden. Voor God.’

‘Veel christenen doen als Odysseus. Ze zien terecht de immense kracht van het kwaad, maar weten vaak niets beters dan zich met beperkingen te beschermen; van binnen zeggen ze vaak ‘ ja’, maar aan de buitenkant zorgen de touwen ervoor dat ze niet kunnen toegeven aan verleidingen.’

‘Er is een andere manier om te groeien, die vrijheid is. Je kunt schaamteloos gelukkig zijn. Wie getroffen is door Gods grootheid, luistert niet meer naar het gezang van de Sirenen. Je hebt een mooier lied gehoord….’