3- OP DE WEBSITE VAN ONDERWEG WORDT HOMOSEKSUALITEIT EEN GEVOEL GENOEMD. GELOOFT U DAT DIT IETS IS DAT KAN WORDEN VERANDERD? HOE DEFINIEERT U SEKSUALITEIT?

Er is heel wat en diepgaand geschreven over homoseksualiteit. De meningen lopen uiteen, zijn zelfs tegenstrijdig. In de loop van de tijd heb ik heel wat van die boeken, artikelen en levensverhalen gelezen. Het gaat immers ook over mij. Ik zocht antwoorden op vragen als ‘Wat is homoseksualiteit? Is het te verklaren?’ En ‘Wat zegt de Bijbel erover?’

Zo las ik dat een Hongaarse arts het woord homoseksualiteit in 1869 invoerde in de medische wereld. Er ontstaan dan theorieën over dat er een psychologische kant zit aan veel homoseksueel gedrag, en er wordt onderscheid gemaakt tussen gedrag en oriëntatie. Er worden psycho-sociale theorieën ontwikkeld om die oriëntatie te verklaren. Die zou na de geboorte ontstaan onder invloed van persoonlijkheids- en omgevingsfactoren. Daarbij worden bijvoorbeeld een tekort aan positieve genderbevestiging genoemd, misbruik of ervaringen met leeftijdsgenoten. Er wordt ook therapie aangeboden. Terugkijkend blijkt die niet altijd recht te doen aan de client. Momenteel maken psychiaters excuses vanwege methoden als een behandeling met elektroshocks of castratie. En terecht!

Rond 1970 komt de biologische theorie op. Die leert dat homoseksualiteit verankerd is in biologische feiten. Dat maakt dat het aangeboren is, onveranderlijk, natuurlijk en normaal. Het leidt tot een onderscheid tussen homo’s en hetero’s, twee natuurlijke varianten van de mensheid, met daarin vier onderscheiden groepen: hetero-mannen en – vrouwen en homo-mannen en – vrouwen. Inmiddels worden en meer dan 100 identiteiten onderscheiden op grond van seksuele voorkeur. Maar dat valt buiten dit artikel.

De media namen de theorie over en dragen die nog steeds met verve uit. Gesterkt door populair geschreven artikelen. Onderzoeksresultaten van tegenstanders krijgen weinig bekendheid. Dat maakt dat de biologische theorie in onze samenleving vrij algemeen bekend en aanvaard is.

Ook onder christenen kom je de overtuiging tegen dat de oriëntatie onveranderlijk is. Men spreekt van ‘geaardheid’ in plaats van oriëntatie of gerichtheid, en die zou aangeboren zijn en levenslang. Pas las ik in een reactie op een christelijk site: ‘Het zijn de genen!’

Maar is dat wel zo?

De biologische theorie stimuleerde onderzoek naar de hersenstructuur, het DNA en de invloed van hormonen. De uitkomst laat zien dat lichamelijke factoren soms een rol kunnen spelen, maar ook dan maar een beperkte invloed hebben.

We zijn inmiddels 50 jaar verder. Voldoende bewijs voor de theorie is er nog steeds niet. Iemand schrijft dat de theorie onjuist is, omdat die pretendeert een biologische houvast te geven. Een ander merkt op dat als homoseksualiteit genetisch bepaald wordt, het allang uitgestorven zou zijn.

De Amerikaanse psychiater Satinover schrijft over het groeiende inzicht dat zowel psychologische als biologische factoren een rol spelen bij het ontstaan van de oriëntatie, alsook vóór en na de geboorte 1).  Volgens hem is er duidelijk bewijs dat verandering in oriëntatie veel voorkomt 2). In 2008 publiceert de lesbische psychologe en feministe Lisa Diamond een studie over seksuele fluïditeit 3). Deze voorstandster van LHBTI-rechten is tegelijkertijd gekant tegen het motto ‘ik ben zo geboren’ 4).

Sommigen veranderen. Dat is ook onze ervaring bij Onderweg.nu. Daarom spreken we over  oriëntatie en gevoelens of gerichtheid, en zien we homoseksualiteit niet als een identiteit. Als christen brengen we onze oriëntatie in verband met de gebrokenheid waarover je leest in Genesis 3. We willen er in het licht van de Bijbel en in navolging van Jezus mee omgaan.

Het is ook mijn ervaring dat de oriëntatie niet onveranderlijk is. Niet dat mijn gevoelens voor vrouwen verdwenen zijn, maar ze zijn niet meer dominant en bepalend. Maakten ze voordat ik Jezus leerde kennen 90% van mijn leven uit, dan is dat inmiddels nog zo’n 5 %. Doordat onderliggende behoeften aan erkenning, bevestiging en troost vanuit mijn verleden tot rust zijn gekomen. Net als mijn fantasieën en dromen. Door de verbondenheid met Jezus en fijne vriendschappen. Mijn ervaring is inmiddels dat gerommel met seksualiteit maakt dat je je intimiteit met Hem verliest. Dat maakt dat seksualiteit een onzuiver element is in een vriendschap.

God geeft seksualiteit een eigen plaats in het leven. Hij schiep man en vrouw als seksuele wezens, in een dualiteit. En dan verzegelt Hij hun relatie door seksuele gemeenschap. Dat zegt iets wezenlijks over ons mens-zijn. Samen weerspiegelen wij het beeld van God. Of we nu getrouwd zijn of niet. In het Nieuwe Testament verwijzen Jezus en de apostelen ook naar Genesis als Gods ontwerp voor de schepping. Los van alle verschillen in tijd en cultuur. Man, vrouw en eventuele kinderen horen thuis op een veilige plek in duurzame relaties. 

De Bijbel begint en eindigt met een huwelijksfeest, een beeld van de gemeenschap van man en vrouw, in relatie met God. Dat is een beeld van het leven, zoals God het bedoelde in het begin, en zoals het weer worden gaat. Wij kunnen ons verzetten tegen Zijn aanspraak op ons leven. We vertrouwen Hem niet. Terwijl Hij als Schepper precies weet waar we Zijn leiding nodig hebben om in het licht te blijven en de gemeenschap met Hem en elkaar niet te verliezen.

Bertien

Noten:

  1. ‘Homosexuality and the Politics of Truth’ 1996 p. 71-81.
  2. Idem, p. 179-209.
  3. Sexual Fluidity – Understanding women’s love and desire. Harvard University Press. 2008.
  4. Why the ‘born this way’ argument doesn’t advance LGBT equality. TEDx Salt Lake City. 2018https://www.youtube.com/watch?v=RjX-KBPmgg4&t=661s.

Dit artikel is het antwoord op de derde vraag uit een serie van acht die een journaliste voor een studentenblad in het noorden van het land me voorlegt naar aanleiding van het onlangs uitgebrachte advies van de Raad van State om de zogenaamde conversietherapie niet te verbieden. Zij werkt aan een tekst hierover en wil met het oog daarop het gesprek aangaan met mensen die voor en tegen dat advies zijn. Zo sprak zij met mensen die organisaties als Onderweg.nu het liefst zien verdwijnen. Zij wil ons de gelegenheid geven ons uit te spreken. Met het oog daarop mailt zij acht vragen, die ik één voor één beantwoord in de vorm van een artikel. De eerste twee artikelen vind je onder de volgende links:

1- https://www.onderweg.nu/hoe-reageert-u-op-groepen-die-organisaties-zoals-de-uwe-willen-verbieden/ en

2- https://www.onderweg.nu/hoe-en-wanneer-bent-u-bij-onderweg-betrokken-geraakt/