Henk P. Medema
Het is vaak een pijnlijk gemodder, als we met elkaar praten over LHBT – hebben we het dan over liefde? Betrokkenheid? Hoop? Tegenwoordigheid van Geest? Zullen we onze communicatie over dit thema eens in een andere toonzetting beginnen? Ik ga drie tegenstellingen noemen, en die verbinden aan drie bekende verhalen van Jezus. Regels, en/of onze naaste? Een cirkel, en/of een middelpunt? Een gevecht, of een gesprek?
Regels of naaste
We kunnen niet zonder regels, zonder normen en waarden. Soms zou je die maar willen afschaffen, omdat het wel lijkt alsof we daardoor telkens in moeilijke discussies terecht komen. Weg ermee, dus? Nee, dat kan niet. Maar we moeten wel bedenken dat de kern van ons geestelijk ‘zijn’ veel dieper ligt dan die lijnen.
De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan kan een verhelderend voorbeeld zijn, als we hem anders lezen dan we traditioneel gewend zijn, namelijk: wilt u alstublieft denken aan de norm van de naastenliefde? De Canadese filosoof Charles Taylor zegt: het gaat om meer dan dat. Wij denken vaak dat Jezus dáárop wilde wijzen: kijk maar, die man uit Samaria hield zich tenminste aan die regel, dat je andere mensen moet liefhebben als jezelf, knoop dát nou maar in je oren, en laten we ons daaraan houden in onze kerken en organisaties! Nee, het gaat dieper. Het is niet alleen maar de regel waarin ‘wij’ binnen de gemeenschap ons moeten houden. Het is meer dan het ‘ik’ dat besluit goede of middelmatige of slechte dingen te gaan doen. Het is de ontmoeting met de ‘jij ‘ die zich in heel zijn of haar wezen, schoonheid én lijden, vreugde én pijn, aan je voordoet.
Cirkel en middelpunt
Geloof is zeker ook: geloven dat God bestaat en zijn gezag aanvaarden. Maar meer: het is met hart en ziel in relatie treden met de HEER, de Eeuwige. Het is: je vanuit zijn Aanwezigheid samen met Hem wenden tot Gods schepping en Gods schepselen.
Hier citeer ik uit een ander beroemd verhaal van Jezus: de verloren zoon. Wij lezen dat vaak als het relaas van een overtreding: die jongste zoon stapte over een lijn heen, de regels van zijn vader, de cirkel uit – en toen hij terugstapte, was het weer goed. Nee! Deze jongen verliet de bron van zijn leven, en zijn heil was die bron zélf, het middelpunt: de liefde van zijn vader.
Gevecht of gesprek
Het is een misvatting dat het gaat om regels, lijnen, normen, waarden. We kunnen dat zien aan de menigvuldige discussies die vaak hard worden en pijn doen. Juist op het gebied van LHBT. Discussie, niet mét jou, maar óver jou – dat doet pijn. Tégen jou, dat is nog pijnlijker: debatten die we voeren om punten te winnen.
Welke houding moeten leiders innemen in de geestelijke strijd? Gesprek moet hun enige wapen zijn. ‘Leiers behoort die konflik te betree met gesprek als enigste wapen’, zei de Zuidafrikaanse theoloog Jan Venter onlangs. Je mag daar wel aan toevoegen: een gesprek vanuit barmhartigheid. ‘Had ook jij je niet moeten erbarmen over je medeslaaf, zoals ook ik mij over jou erbarmd heb?’ – en dat is wéér uit een verhaal van Jezus, over het vergeven, in Matteüs 18.
Het is den goede aanzet tot een open gesprek. Ook het oeuvre van Martin Buber, de Joodse filosoof spreekt over het open gesprek, de ontmoeting met de ander, weten dat die mens ook mens is met haar/zijn pijn, vreugde, geloofsvragen. Juis pot de LHBT gxemeenschap heeft die ‘ontmoeting vanuit betrokkenheid’ gemist en vaak veroordeling ontmoet. Ik waardeer u stukje daarom destemeer. (een LHBT’er, die net als mijn lotgenoten hunkert naar een open gesprek, en zich afgewezen heeft gevoeld, hoewel ik mij beschouw als christen)