Geschreven op October 7, 2016 door Reitze Siebesma, www.differentvlaanderen.be
Vlak voor het verlof kwam ik in de bibliotheek Een parel in Gods ogen van Henri Nouwen tegen. “Je bent geliefd” luidt een van de hoofdstukken. Het is de centrale gedachte in dit boek.
Hoe ga je als christen of als kerk om met homoseksualiteit? Hoe vind je je weg?
Wie zich verdiept in het onderwerp homoseksualiteit wordt met veel vragen geconfronteerd. Gemakkelijk raak je verdwaald in een oerwoud van opvattingen, visies, meningen en accenten.
Waar vind je houvast als je homoseksuele gevoelens kent? Vind je die in een religieus systeem vol pasklare antwoorden? Vind je die in jezelf? Vind je die bij een ander?
Wat doe je met het onderwerp homoseksualiteit als kerk? Ben je er met een visiedocument waardoor iedereen in de gemeente weet waar hij of zij aan toe is? Is een Bijbelstudie of thema-avond over dit onderwerp de oplossing?
Ik merk in contacten met verantwoordelijken van christelijke gemeenschappen dat het onderwerp vaak benaderd wordt vanuit een bepaalde invalshoek. Men is er vooral op gericht de persoon met wie men te maken heeft op de ‘juiste weg’ te brengen. Hij/zij moet zich gaan houden aan ‘Bijbelse normen’. Als iemand bereid is deze normen te aanvaarden, dan zit het goed met hem/haar en kan hij/zij (blijvend) deel uit gaan maken van de gemeenschap. Waar het vervolgens om draait is de vraag: hoe krijgen we hem/haar zo ver?
Het risico van deze benadering is dat men voorbijgaat aan de persoon. Men gaat voorbij aan waar hij/zij staat, aan wat hij/zij voelt en beleeft en aan zijn/haar unieke verhaal. Het is ook alsof men het van de ander wil overnemen: “doe nu maar wat wij zeggen, dan komt het goed”. Dat men aan de persoon voorbijgaat heeft men vaak niet door, men heeft oprecht de overtuiging dat men goed bezig is.
Wat ik bovendien vaak zie gebeuren is dat deze benadering in de praktijk niet werkt.
Grotere verhaal
Als Different Vlaanderen pleiten wij voor een benadering die mensen ‘insluit’ en niet buitensluit. Want onbedoeld gebeurt dit laatste maar al te vaak. Misschien zijn we in de christelijke wereld wel teveel gefocust op het onderwerp homoseksualiteit. Hierdoor dreigen we het grote verhaal in de Bijbel uit het oog te verliezen.
Het boek Een parel in Gods ogen bepaalde me opnieuw bij dat grote verhaal, bij de centrale boodschap in de Bijbel.
Pastoraat gaat niet in de eerste plaats over onderwerpen, het gaat over mensen. Pastoraat gaat niet in de eerste plaats over antwoorden en oplossingen maar vooral over wie ik als mens mag zijn en mag worden in relatie met God.
Henri Nouwen benadrukt dat we ‘geliefden’ zijn van God. Bij Hem vind je als mens, wie je ook bent en wat je achtergrond ook is, houvast. Het is een fundament dat steviger is dan welk ander fundament ook.
Het zou de kerk, die een weg zoekt hoe om te gaan met het onderwerp homoseksualiteit, helpen als ze dit voorop zou zetten. Dat begint bij onszelf. Als we nu eens eerst zelf hiervan doordrongen zouden raken. Om vervolgens anderen te helpen om dit te gaan ontdekken en beleven. We zijn geliefden van God. Dit staat los van waar we staan, wat onze achtergrond is of welke weg we bewandelen.
“Ja maar,” is de reactie van menig christen, “is de boodschap ‘je bent geliefd’ niet veel te vrijblijvend? Je moet als christen toch ook wat doen.”
In zijn boek beschrijft Henri Nouwen de weg van de mens die weet dat hij de geliefde is, aan de hand van vier begrippen: nemen, zegenen, breken en geven.
• God heeft ons genomen (uitgekozen).
• Hij heeft ons gezegend.
• We hoeven onze gebrokenheid niet te ontkennen of ervoor weg te lopen maar deze juist omarmen en onder zijn zegen leven.
• En God geeft ons aan anderen.
Ik merk bij Nouwen niets van een vrijblijvendheid in de trant van ‘God houdt van mij, dat geeft mij een fijn gevoel en verder leid ik mijn eigen leven’. De manier waarop Nouwen deze vier begrippen uitwerkt laat zien hoe leven als Gods geliefde je diep raakt, beïnvloedt en hoe het innerlijke groei teweegbrengt. Als we dit beleven gaan we zien dat de boodschap “je moet als christen toch ook wat doen” in feite heel oppervlakkig is.
Zelfafwijzing
Boeiend wat Henri Nouwen zegt over zelfafwijzing, een ‘kwaal’ waar veel mensen aan lijden.
Nouwen zet zelfafwijzing tegenover leven als geliefde van God. Het jezelf afwijzen ziet hij als het grootste obstakel voor geestelijke groei. Geestelijke strijd is volgens hem in de eerste plaats ‘nee’ zeggen tegen de stemmen die ontkennen dat je door God geliefd bent. Nouwen noemt (zelf-)afwijzing dé valkuil voor de gelovige.
Twee citaten:
“Durf te accepteren dat jij uitverkoren bent tot Gods geliefde. Deze verkiezing is de rots waarop je je levenshuis mag bouwen. Verlies je haar uit het oog, dan kom je in de verleiding jezelf af te wijzen en zul je nooit in staat zijn als de geliefde te leven.” (Henri Nouwen, Een parel in Gods ogen, p. 42).
“Door de jaren heen ben ik me gaan realiseren dat het grootste gevaar voor ons leven niet is gelegen in succes, populariteit of macht, maar in het afwijzen van onszelf.” (Henri Nouwen, Een parel in Gods ogen, p. 23).
In de praktijk zie ik dat christen-zijn, homoseksualiteit en afwijzing een onvermijdelijke combinatie lijkt te zijn. Hoeveel christenen hebben zichzelf afgewezen vanwege hun persoonlijke worsteling met homoseksualiteit? Hoeveel christenen hebben zich afgewezen gevoeld door een kerk die alleen maar over homoseksualiteit kan praten in termen van ‘zonde en oordeel’. Het staat haaks op de boodschap “je bent geliefd”. Ik stel voor dat we de afwijzing laten vallen en kiezen voor de combinatie christen-zijn, homoseksualiteit en aanvaarding.
Bestemming
Veel christenen zijn vooral bezig met de vraag: Wat mag ik wel en wat mag ik niet van God? Of: hoe leid ik een zo goed mogelijk leven?
Er is een vraag die veel wezenlijker is, en dat is de vraag: hoe vind ik mijn bestemming? Henri Nouwen laat zien dat we onze bestemming vinden als we als Gods geliefde door het leven te gaan.
Zou het niet helpen om vooral daarmee aan de slag te gaan? Misschien dat andere vragen gaandeweg beantwoord worden.
Over het boek en de schrijver:
Henri Nouwen, Een parel in Gods ogen: gedachten over de betekenis van een mensenleven, Tielt: Lannoo, 2002, 116 p.
Henri Nouwen was Rooms-katholiek priester, hoogleraar en schrijver van veel christelijke boeken. Veel christenen, ook buiten de Rooms-katholieke kerk, zijn door zijn boeken bemoedigd en opgebouwd.
Deze maand een bijdrage van de web-site van onze zuster organisatie uit Belgisch Vlaanderen.
Shalom // Jan W Karreman
Hallo Jan,
je hoeft geen homo te zijn om te worstelen met afwijzing, mijn leven lang hetero toch een diep gevoel van niet geaccepteerd zijn is voor mij een blokkade om te groeien naar echte volwassenheid.
Met echte volwassenheid bedoel ik me kunnen ontwikkelen als een mens die vrij is
Als een mens die weet dat de buitenkant, het verleden loslaten..
Grootgebracht in een streng reformatorisch gezin laat sporen na die alleen door Jezus zelf kunnen geëffend worden.
Strek me uit om in 2019 me intenser geliefd te zijn en zo te vieren dat het leven God en Zijn Zoon een feest is!!
te groeien in verbinding en verwondering.
Hartelijke groet,
Johan