‘Als je iets zwart op wit hebt, dan kan je het nog eens rustig nalezen’, zei iemand naar aanleiding van onze podcast GAY & SAD van 8 april 2021. Op verzoek plaatsen we hierbij de geschreven tekst, met onderaan de link naar de podcast.
Het woordje ‘gay’ is algemeen bekend. Maar het woordje ‘sad’, Engels voor verdrietig, kwam ik niet eerder tegen in verband met homoseksualiteit. Mooi gevonden, dacht ik toen ik het las in het boekje ‘Mag de kerk homoseksuele levensverbintenissen zegenen’, van Laurens van der Laan uit 2002.
Gay staat voor iemand met homoseksuele gevoelens die voor een homoseksuele leefwijze kiezen. De oorspronkelijke betekenis is vrolijk en blij. In de Engelstalige wereld werd gay een zelfgekozen erenaam, die aangeeft dat je gelukkig bent met je homoseksuele oriëntatie en de leefwijze die je ervoor vond. Die erenaam waaide over naar Nederland. ‘Realiseer je wel dat niet alle homo’s zich gay noemen,’ schrijft Laurens. Dat herken ik. Er zijn er die bewust celibatair leven. Anderen zijn getrouwd en verbergen hun oriëntatie. Voor deze groep bestaat echter geen goede benaming.
Laurens stelt het woord sad voor. Niet ‘vrolijk en blij’, maar ‘verdrietig’. Voor christenen is de belangrijkste vraag ‘wat zegt God hierover?’ schrijft hij. De moderne visie zet het licht op groen voor homoseksuele levensverbintenissen. Daardoor ga je, als je deze gevoelens bij jezelf ontdekt, nadenken over argumenten van de moderne én de traditionele christelijke visie. Wat is de juiste keuze?
Maar ook al maak je een keuze, de twijfel kan blijven knagen. Bijvoorbeeld doordat wordt gezegd dat een homoseksuele relatie, hoe gelukkig ook, verwijdering brengt tussen God en jezelf. Of dat celibatair leven echt nodig is. Of juist niet.
Er zijn traditionele én moderne christenen met een homoseksuele oriëntatie. De indruk bestaat dat de laatsten in de meerderheid zijn. Je hoort hun geluid immers overal. ‘Toch konden de traditionele homo-christenen weleens in de meerderheid zijn,’ schrijft Laurens 20 jaar geleden. Waar hij de term homo-christenen gebruikt, spreek ik trouwens liever van christenen met homoseksuele gevoelens.
Vanuit mijn eigen ervaring en omgeving deel ik met Laurens dat veel mensen met homoseksuele gevoelens niet voor hun oriëntatie uitkomen. ‘Ik blijf liever in de kast, wel zo rustig’ zei iemand pas nog. Die keuze moet gerespecteerd worden, ook al betekent het dat we nooit zullen weten hoeveel het er precies zijn.
Volgens Laurens speelt de invloed van de moderne visie daarbij een belangrijke rol: ‘Naarmate die sterker wordt in de kerk, wordt voor traditionele homo-christenen de drempel hoger om voor je oriëntatie uit te komen! Daardoor groeit het aantal verborgen homo’s in zulke kerken zelfs. En wordt hun eenzaamheid groter. Of ze verlaten de kerk!’
Herkenbaar! Voordat ik meedeed met Onderweg.nu hield ik mijn gevoelens verborgen, net als vele anderen. De sfeer in de kerk en op de universiteit ervoer ik als onveilig. Iets over je gevoelens zeggen, maakt dat je reacties kunt verwachten als ‘Zoek een relatie’. Onlangs vertelde een celibatair levende predikant me dit nog. Een vrouw verliet daarom haar gemeente. Anderen gingen met vervroegd emeritaat of gingen over naar een ander kerkverband of huisgemeente.
‘Homostellen zijn niet de enige homo’s in de kerk,’ aldus Laurens. Hij noemt vier andere groepen. Onder hen vind je veel verborgen homo’s. Ik herken ze:
1. Christenen met homoseksuele gevoelens die celibatair leven, gehoorzaam aan God en gesterkt door de hoop dat hun verlangens ooit zullen verdwijnen. De moderne visie zegt: ‘Hoop op verandering is ijdel. Eens homo, altijd homo. Er zijn kerken die jouw beslissing niet respecteren, en je niet actief steunen.’
2. Christenen met homoseksuele gevoelens die getrouwd zijn en met hun partner een moeilijke weg gaan. De moderne visie roept de vraag op: Was mijn huwelijk fout? Ben ik ontslagen van mijn trouwbelofte? Als ik mijn vrouw en kinderen verlaat? Een zegeningsdienst voor een homopaar kan zo indirect leiden tot een echtscheiding elders.
3. Christenen die geloven in hun homoseksuele-identiteit en streven naar een duurzame levensverbintenis. Vol verwachting namen ze deel aan de homolevensstijl, maar zijn daarin teleurgesteld. Ze hebben mislukte relaties achter de rug en concludeerden dat het ideaal van een vaste partner voor hen onbereikbaar is.
4. Christenjongeren die vermoeden dat ze homoseksueel georiënteerd zijn of zich daar net bewust van zijn geworden. De moderne visie suggereert dat er maar één weg voor hen is, namelijk een homoseksuele relatie. Andere wegen worden verzwegen.
De moderne visie onderstreept stilzwijgend dat de kerken eeuwenlang een verkeerd standpunt innamen. Maar is onze generatie zoveel wijzer dan alle generaties christenen vóór ons?
De traditionelen hebben het in Nederland niet gemakkelijk. In de tijd dat Laurens schrijft, 2002, en nu niet. ‘Je discrimineert’, kreeg ik te horen. Een collega gaf me geen hand. Onze visie is impopulair. We roepen ergernis op.
Er zijn nog veel onbeantwoorde vragen met betrekking tot het thema homoseksualiteit. Die liggen op het bordje van de wetenschap. Laurens schrijft daarover: ‘Wetenschappers zijn aangewezen op wat homo’s zelf zeggen. Dat introduceert een subjectief element in het onderzoek. Homo’s die hun oriëntatie verborgen houden zijn bijvoorbeeld onvindbaar voor onderzoekers. Anderen weigeren medewerking uit schaamte of angst voor discriminatie.’ Ook dat is herkenbaar in onze tijd.
Niet alle mensen met homoseksuele gevoelens zijn gelukkig met hun oriëntatie en ervaren die als min of meer ongewenst. Laurens introduceert het woord sad voor:
- wie traumatische ervaringen als seksueel misbruik aanwijzen, die leidden tot hun homoseksuele oriëntatie;
- christenen, Joden, moslims en anderen, die ervan overtuigd zijn dat homoseksueel gedrag verkeerd is, en hun oriëntatie daardoor een nadeel;
- wie enthousiast meededen aan de homocultuur, maar ontgoocheld zijn;
- wie de gezondheidsrisico’s van de homoseksuele levensstijl hebben onderschat en nu ziek zijn.
Voor een open gesprek en zuivere meningsvorming is het nodig dat de stem wordt gehoord van mensen met homoseksuele gevoelens die daar niet gay, maar sad over zijn, en niet achter de gay-beweging staan.
Onderweg.nu laat de stem van de sad horen en wil er voor hen zijn. Overtuigd van de waarheid van de weg die God wijst, die uitkomt in zijn Koninkrijk.
Ga met God, en Hij zál met je zijn!
Bertien
